Chuyển đổi số trong nông nghiệp đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển theo hướng hiện đại hóa, nâng cao giá trị và tính bền vững. Công cuộc này đang được các ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân đẩy mạnh nhằm tạo ra sự đột phá về chất lượng, năng suất, đồng thời tăng lợi thế cạnh tranh.
Liên kết theo chuỗi giá trị
Hệ sinh thái chuyển đổi số nông nghiệp đòi hỏi sự tương tác và hợp tác giữa các thành phần khác nhau. Trung tâm phát triển giải pháp công nghệ hoặc doanh nghiệp sản xuất tri thức đóng vai trò chủ chốt trong việc tạo ra các giải pháp mới, nhưng để tiếp tục phát triển, trung tâm này cần sự đóng góp của các thành phần khác. Sự tương tác và hỗ trợ giữa các thành phần trong hệ sinh thái nông nghiệp đảm bảo sự phát triển và tiến bộ chung.
Đồng thời, việc liên kết chuỗi giá trị còn là sự kết nối giữa:
- Nông dân, doanh nghiệp và thị trường
- Nông dân, doanh nghiệp, các cơ quan quản lý nhà nước và thị trường
Thay đổi phương thức quản trị
Trong việc chuyển đổi số nông nghiệp, không chỉ có việc áp dụng công nghệ trong quá trình sản xuất và nuôi trồng, mà các doanh nghiệp cũng đặc biệt chú trọng đến việc chuyển đổi số trong quản trị doanh nghiệp. Việc ưu tiên chuyển đổi số trong quản trị doanh nghiệp giúp tăng cường hiệu quả trong điều hành, tối ưu hóa chi phí và nâng cao năng suất.
Quá trình số hóa toàn bộ quy trình, từ sản xuất và thu hoạch đến nhập kho và phân phối, đang tạo ra một môi trường thông tin liên lạc tốt hơn giữa các bên liên quan trong hệ thống nông nghiệp. Việc số hóa cũng đem lại khả năng hiển thị dọc theo chuỗi cung ứng cho các tác nhân khác nhau, từ đó làm cho quy trình trở nên minh bạch hơn và hiệu quả cao hơn.
Chi phí đầu tư ban đầu
Chuyển đổi số trong nông nghiệp yêu cầu đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ, thiết bị cảm biến và hệ thống phần mềm. Chi phí ban đầu có thể là một thách thức đối với nhiều nông dân, đặc biệt là ở các khu vực nông nghiệp nhỏ và cơ sở hạ tầng kém phát triển.
Đào tạo và kiến thức công nghệ
Để thực hiện chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông dân cần có kiến thức, kỹ năng về công nghệ và quản lý dữ liệu. Đào tạo và nâng cao nhận thức công nghệ là một thách thức, đặc biệt là đối với nông dân truyền thống không quen thuộc với công nghệ số.
Quản lý dữ liệu và bảo mật
Số lượng lớn dữ liệu được tạo ra từ các cảm biến và hệ thống chuyển đổi số trong nông nghiệp. Quản lý và bảo mật dữ liệu là một thách thức quan trọng, đảm bảo rằng thông tin quan trọng không bị rò rỉ hoặc sử dụng sai mục đích.
Kết nối và hạ tầng mạng
Để áp dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp, việc có kết nối internet và hạ tầng mạng đáng tin là rất quan trọng. Tuy nhiên, ở một số khu vực nông thôn, vùng núi hẻo lánh, việc tiếp cận internet và hạ tầng mạng vẫn còn hạn chế, làm cho việc triển khai chuyển đổi số trở nên khó khăn hơn nhiều.
Sự chuyển đổi văn hóa và thái độ
Để thực hiện chuyển đổi số thành công, nông dân và cộng đồng nông nghiệp cần chấp nhận và thích nghi với các công nghệ mới. Sự chuyển đổi văn hóa và thái độ có thể là một thách thức, đặc biệt là khi nhiều nông dân vẫn tuân thủ theo các phương pháp truyền thống và phụ thuộc vào kinh nghiệm cá nhân.
Ung thư công nghệ
Công nghệ phát triển nhanh chóng và liên tục thay đổi. Điều này có thể tạo ra thách thức về việc lựa chọn công nghệ phù hợp, đảm bảo tính tương thích và tính mở rộng của các hệ thống chuyển đổi số trong nông nghiệp.
Blockchain trong chuyển đổi số nông nghiệp
Blockchain là một công nghệ mới, có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích cho lĩnh vực nông nghiệp là một công nghệ cơ sở dữ liệu phân tán, phi tập trung, có khả năng lưu trữ và bảo mật thông tin một cách an toàn và minh bạch. Blockchain có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, trong đó có nông nghiệp.
Ứng dụng của blockchain trong nông nghiệp
- Truy xuất nguồn gốc: Blockchain có thể được sử dụng để truy xuất nguồn gốc của thực phẩm, từ đó giúp người tiêu dùng có thể nắm được thông tin về sản phẩm, bao gồm nguồn gốc, quá trình sản xuất, vận chuyển, lưu trữ, chế biến.
- Giám sát chất lượng: Blockchain có thể được sử dụng để giám sát chất lượng của thực phẩm, từ đó giúp đảm bảo chất lượng thực phẩm và an toàn thực phẩm.
- Thúc đẩy thương mại điện tử: Blockchain có thể được sử dụng để thúc đẩy thương mại điện tử trong lĩnh vực nông nghiệp, giúp người nông dân có thể tiếp cận với thị trường toàn cầu một cách dễ dàng hơn.
- Tăng cường hợp tác: Blockchain có thể được sử dụng để tăng cường hợp tác giữa các bên tham gia chuỗi cung ứng nông nghiệp, từ đó giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh.
Mô hình ứng dụng blockchain trong nông nghiệp
- AgriTrace: AgriTrace là một nền tảng blockchain được phát triển bởi công ty nông nghiệp IBM, giúp truy xuất nguồn gốc và giám sát chất lượng của thực phẩm.
- IBM Food Trust: IBM Food Trust là một nền tảng blockchain khác được phát triển bởi IBM, giúp truy xuất nguồn gốc của thực phẩm từ nông trại đến bàn ăn.
- Provenance: Provenance là một nền tảng blockchain giúp truy xuất nguồn gốc của các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ.
- FarmChain: FarmChain là một nền tảng blockchain giúp kết nối các nhà sản xuất nông nghiệp với các nhà bán lẻ và người tiêu dùng.
Tiềm năng của blockchain trong nông nghiệp
Blockchain có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích cho lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm:
- Tăng cường minh bạch và tin cậy: Blockchain giúp đảm bảo tính minh bạch và tin cậy trong chuỗi cung ứng nông nghiệp, từ đó giúp người tiêu dùng có thể yên tâm về chất lượng và nguồn gốc của thực phẩm.
- Tăng cường hiệu quả: Blockchain giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, từ đó giúp giảm chi phí và tăng lợi nhuận.
- Thúc đẩy phát triển bền vững: Blockchain giúp thúc đẩy phát triển bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp, từ đó bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp là một quá trình lâu dài và cần có sự tham gia của nhiều bên, bao gồm Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân. Theo đó, Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ nông nghiệp. Doanh nghiệp cần phát triển các giải pháp công nghệ phù hợp với nhu cầu của người nông dân. Nông dân cần chủ động học hỏi và áp dụng các công nghệ mới để nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ 4.0. Nhờ chuyển đổi số, ngành nông nghiệp có thể nâng cao năng suất, chất lượng, đồng thời giúp người nông dân tiết kiệm thời gian và nguồn lực.